Hristiyan nüfusun çeşitli şekillerde anayurtları Anadolu´dan ayrılmalarından sonra birçok kilise camiye dönüştürüldü. Tarihsel bilincin çok daha düşük olduğu dönemlerde bu dönüşüm bir bakıma bu ortak insanlık miraslarının korunması açısından yararlı olmuştur. Bunlardan biri de adı üzerinde (!) Kilise Camii... :)
Aksaray iline bağlı Güzelyurt ilçesinin (GELVERİ) Aşağı mahallesinde bulunan eser, Bizans İmparatoru Büyük Teodoslus tarafından M.S 385 yılında Aya Gregorios Theologos kutsal kilisesi olarak yaptırılmıştır. İlk yapılışında kapalı Yunan haçı şeklinde ki kilise 1835 yılındaki restorasyon sırasında 3 nefli, kubbeli bazilika tipine dönüştürülmüştür.Kilise 1924 yılında (mübadeleden sonra) camiye çevrilmiştir. Camiye çevrilirken dış cephe değiştirilmemiş, 15 metre yüksekliğindeki çan kulesi (tuğla ile örtülerek) minare haline getirilmiş, iç kısımdaki fresk ve bezemeler kireç badana ile kapatılmıştır. Ayrıca ikonastas´i sökülerek güney duvarına yani şimdiki mihrabın bulunduğu duvara yerleştirilmiştir. Mübadele ile gönderilen Gelverili Rumların anlattıklarına göre, kilisenin kuzey duvarında İsa´nın Platus tarafından mahkemesi, çarmıha geriliş sahnesi, apsis kısmında Aziz Gregorios´un Aziz Anthanaslus´un, Aziz Baseus´un ve Kyrillos´un tasfirleri bulunmaktaydı.
Bahçede misafirhane,ambarlar,fırın, papaz evi, zengin Gelveri rumlarına ait mezarlık ve güney doğusunda ise 35 basamak merdivenle inilen yer altı suyu ?Ayazma´sı? yer almaktadır.
Her gün çok sayıda yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilen Kilise camide üç önemli sorun ön plana çıkıyordu. Halen cami olarak ibadete açık olan ve vatandaşlara hizmet veren kilise caminin içindeki tavan kısımları rutubetten kavlayıp dökülmeye başlaması, ulaşım yolunun bulunmaması ve camiye ek bölümün çökmesi en önemli sorunlardı.Kısa zaman içinde yol sorunu çözüldü.Basamaklı merdiven yapılıp engelli rampası eklendi.
Edinilen bilgiye göre Kilise caminin en son 2008 yılında vakıflar tarafından restore ettirildiği ancak 5 yıllık bakım ve onarım süresinin dolmasından dolayı tavan kısmındaki badana bölümlerinde rutubetlenme ve kavlama meydana geldiği görüldü.
Yaşanan bu olumsuz duruma kayıtsız kalmayan Konya vakıflar Bölge Müdürlüğü, yaklaşık 5 aydan bu yana kilise caminin restorasyon işleri çalışmasını titiz bir şekilde devam ettiriyor.Cami iç kısım çalışmasında sona gelinirken,çöken ek bölüm için yoğun bir mesai harcanıyor.Normalde bu ay sonunda tamamlanması beklenen restorasyon ve tadilat işi,2-3 ay daha zaman alacak gibi görünüyor.
Haber:Savaş Yılmaz
22.7 ° / 10.4 °
19.6 ° / 6.5 °
21.9 ° / 9.1 °
