'Afetin etkisi milisaniyeler içinde tespit edilebilir'

Nevra UÇKAÇ/İZMİR, (DHA)- AFET ve Acil Durum Yönetimi için Dijitalleşme Dünya İttifakı (WADDEM) Koordinatörü Prof. Dr. Mehmet Akşit, afet acil müdahale sistemlerinde yapay zekayı kullanarak yeni bir yazılım geliştirdiklerini belirtip, saniyenin binde biri anlamına gelen milisaniye içinde afete müdahalenin mümkün olduğunu kaydetti. Akşit, "Şu anda afet olma durumunda zararı ve insanlarla canlıların nerede olduğunu milisaniye içinde tespit ediyoruz. Bu sanayiyi de tetikleyecek bir gelişme. Böyle bir sistem dünyada yok ve bu sistemin nasıl yapılacağını biliyoruz" dedi.

Hollanda Twente Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Bölüm Başkanı olarak 21 yıl çalıştıktan sonra Türkiye'ye geri dönüş programıyla gelen ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi'nde (TOBB ETU) yeni dijital afet yönetim sistemleri üzerine çalışmaya başlayan Prof. Dr. Mehmet Akşit, İzmir Ekonomi Üniversitesi'nde (İEÜ) konuşmacı olarak katıldığı 'Çözülemeyen Sorunlar ve Yapay Zeka' konulu seminerin ardından DHA'ya açıklamalarda bulundu. Afet acil müdahale sistemlerinde yapay zekayı kullanarak yeni bir yazılım geliştirdiklerini kaydeden Akşit, Türkiye'ye dönmeden deprem erken uyarı ve acil müdahale sistemlerinde yapay zekanın etkisi konusunda çok kez saha araştırması yaptığını belirtti.

'İNSANLAR YÜZDEN FAZLA OLAYI TAKİP EDEMİYOR'

Araştırmalarının ardından dünyada olmayan bir teknoloji geliştirdiklerini anlatarak, afet acil müdahale sistemlerinde yapay zekayı kullanarak yeni bir yazılım geliştirdiklerine dikkat çeken Prof. Dr. Mehmet Akşit, "Bu teknolojiler, şu anda afet yönetiminde olmayan teknolojiler. Bütün dünyada durum tespiti yapılıyor. O da tam olarak yapılamıyor. Afet olduğu zaman bir şekilde müdahale etmeniz lazım. Toplanan ve kameralardan alınan bilgiler büyük ekranlarda gösteriliyor. Uzmanlar buna bakarak, hangi bölgeye kaç arama kurtarma ekibi gönderileceğine karar veriyor. Geçen depremde de gördük ki yaşanan afet yüz binlerce kişiyi ilgilendiriyorsa bunun tespiti mümkün değil. Zaten insanlar yüzden fazla olayı takip edemiyor" dedi.

MİLİSANİYELER İÇİNDE AFETİN ETKİSİ TESPİT EDİLECEK

Yatırım yapılması halinde afetin etkisinin milisaniyeler içinde tespit edilebileceğini kaydeden Akşit, kaç binanın yıkılıp yıkılmadığını, canlıların nerede olduğunu bulmanın mümkün olduğunu açıkladı. Prof. Dr. Akşit, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tespitler yapıldıktan sonra bilgisayarlar otomatik olarak hangi kaynakların gerektiğini hesap ediyor, hatta o kaynakları optimal bir şekilde yönlendiriyorlar. İhtiyaca göre kaynakların yönlendirilmesini sağlamış oluyoruz. Günümüzde şu an bir afet olduğunda uzmanlar ekipleri yönlendiriyor. Afetin büyüklüğüne göre ekiplerin sayısı değişebiliyor. Dünyanın her yerinde bu manuel olarak yapılıyor"

'BUNUN DEVLET POLİTİKASI OLMASI LAZIM'

WADDEM ittifakının da bu icat üzerine kurulduğunu anlatan Prof. Dr. Mehmet Akşit, yapay zekanın veri toplayarak bir sonuç verebileceğini dile getirip, tasarladıkları yazılımla ilgili Türkiye'de bazı görüşmeler yaptıklarını ifade etti. Prof. Dr. Akşit, "AFAD bir dijitalleşme grubu kurdu. Yeni teknolojinin gelişmesi lazım. Cumhurbaşkanlığı Ofisi bilgi istedi. Bilgileri gönderdim. Bunun devlet politikası olması lazım. Afet dijitalleşme stratejik raporunu yazdık. Bu dijitalleşme stratejik raporunu uygulamamız lazım. Bundan hiç şüphe duymuyoruz, eğer desteklenirse dünyada yepyeni bir sanayinin öncüsü olmuş oluruz" ifadelerini kullandı.

'TÜRKİYE ÖNCÜ OLSUN'

WADDEM ittifakına 17 ülkeden çeşitli bilim insanlarının da üye olduğunu hatırlatarak, Türkiye'den çok sayıda bilgisayar uzmanının AFAD'a mektup yazıp yazılıma destek verdiğini vurgulayan Akşit, "Şu anda afet olma durumunda zararı ve insanlarla canlıların nerede olduğunu milisaniye içinde tespit ediyoruz. Yazılım sayesinde ekiplerin yönlendirmesi de yapılıyor. Bu yeni teknolojiyle binanın altında canlıyı çıkarmak için özel makine de yapabilirsiniz. Bu sanayiyi de tetikleyecek bir gelişme. Böyle bir sistem dünyada yok ve bu sistemin nasıl yapılacağını biliyoruz. Dünyada olmayan bir şeyi Türkiye yaparsa öncü olmuş olur. Ayrıca afet öncesiyle de ilgili çalışıyoruz" diye konuştu. (DHA)

FOTOĞRAFLI