Bakan Yardımcısı Gönüllü:10 bin 186 yerli patent başvurusu ile yeni bir rekora imza attık

Gizem KARADAĞ-Celal ATALAY/ANKARA, (DHA)- SANAYİ ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım Gönüllü, “Yerli patent başvurularında dünyada 12’nci, marka başvurularında 6’ncı, tasarım başvurularında ise 2’nci sıradayız. 23 yıl önce bir senede yapılan patent başvuru sayısı sadece 414 iken, 2024'te 10 bin 186 yerli patent başvurusu ile yeni bir rekora imza attık” dedi.

Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (TÜRKPATENT) ev sahipliğinde ‘Fikri Mülkiyet Günü’ kapsamında ‘Sınai Mülkiyet ve Müzik: Sınai Mülkiyetin Ritmini Hissedin’ etkinliği düzenlendi. Türk Patent ve Marka Kurumu Konferans Salonu’nda düzenlenen programa, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım Gönüllü, Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanı Prof. Dr. Zeki Durak, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdür Yardımcısı Fatoş Altunç, Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Bal ile çok sayıda davetli katıldı.

‘YENİ BİR REKORA İMZA ATTIK’

Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım Gönüllü, yaptığı konuşmada, Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuyla hedeflerinin, teknoloji tüketen değil, teknoloji üreten, takip eden değil, öncü olan bir Türkiye inşa etmek olduğunu söyleyerek, “Bu vizyonun sac ayaklarından biri de hiç şüphesiz güçlü bir fikri mülkiyet ekosistemidir. Çünkü biliyoruz ki, fikri ve sınai hakları güvence altına alınmayan bir ülkede özgün düşüncenin yeşermesi, yenilikçi fikirlerin filizlenmesi ve katma değer üretimin kök salması mümkün değildir. Akıl ile filizlenen, alın teriyle değere dönüşen fikirler ancak doğru stratejilerle desteklenip, fikri mülkiyet hakları ile korunursa, küresel pazarlarda güçlü bir rekabet avantajı elde edilebilir. Bu anlayışta son 23 yılda fikri mülkiyet alanında tarihi başarılara imza attık. İnşa ettiğimiz güçlü Ar-Ge, yenilik ve teknoloji alt yapımız ve dinamik girişimcilik ekosistemimizle ülkemizde sınai mülkiyet alanında büyük bir potansiyeli ortaya çıkardık. Bu potansiyeli yapısal iyileştirmelerle destekleyerek sınai mülkiyet alanında hızla yükselen bir ivme kazandık. Geçerli tescile sahip sınai mülkiyet portföyümüzü 23 yılda 93 binden 2 milyonun üzerine çıkardık. Yerli patent başvurularında dünyada 12’nci, marka başvurularında 6’ncı, tasarım başvurularında ise 2’nci sıradayız. 23 yıl önce bir senede yapılan patent başvuru sayısı sadece 414 iken, 2024'te 10 bin 186 yerli patent başvurusu ile yeni bir rekora imza attık. Sayısı 106'ya ulaşan teknoparklarımızdaki 11 bin 593 firmamızın toplam 2 bin 169 patent tescili, 4 bin 644 patent başvurusu bulunmaktadır. Sayıları bin 700’e yaklaşan Ar-Ge ve tasarım merkezlerimizde ise, yaklaşık 16 bin patent tescili, 28 bine yakın patent başvurusu bulunmaktadır. Ayrıca proje çıktılarına göre 5 bin 549 tasarım tescili, 18 bin 573 marka tescili, bin 806 faydalı model başvurusu, 2 bin 544 faydalı model tescili ve 3 bin 815 endüstriyel tasarım tescili bulunmaktadır. Kalkınma ajanslarımız aracılığıyla fikri mülkiyet ve ilgili alanlarda 128 projeyi 2025 fiyatları ile 259 milyon TL destek sağladık. Yararlanıcıların eş finansmanıyla birlikte 472 milyon liralık yatırım hacmi oluşturulduk” dedi.

‘ÜLKE GENELİNDE SINAİ MÜLKİYET BİLİNCİNİ ARTTIRIYORUZ’

TÜRKPATENT Destek Programı ile son 5 yıllık dönemde toplam 8 bin 327 uluslararası patente destek sağladıklarını kaydeden Bakan Yardımcısı Gönüllü, “Yerli coğrafi işaret tescil sayımız bin 715'e ulaşarak dünyada ikinci sıraya yükseldik. Avrupa Birliği nezdindeki coğrafi işaret tescil sayılarımız ise 1 yılda 18'den 31'e çıkardık. Bu başarılar dünya sahnesinin her alanında yükselen bir Türkiye'nin nişanesidir. Ülkemizin fikri sermayesinin korunması adına oluşturduğumuz bu güçlü kurumsal yapıyı yeni başarılara mümkün kılacak sağlam bir zemin olarak görüyoruz. Bu altyapının en önemli halkalarından biri de şüphesiz Türk Patent ve Marka Kurumu’muzdur. Son 23 yılda attığımız adımlarla TÜRKPATENT’i yalnızca fikri mülkiyeti tescil eden bir kurum olmaktan çıkarıp aynı zamanda fikri mülkiyet portföyümüzü ve yenilik ekosistemimizin gelişimine stratejik katkılar sağlayan öncü bir kuruma dönüştürdük. Bugün ülkemizin dört bir yanında üniversiteler, ticaret ve sanayi odaları ve kalkınma ajansları bünyesinde 312 sınai mülkiyet birimi ve 492 sınai mülkiyet danışmanı ile farkındalık oluşturuyoruz. Elektronik başvurma sistemi ile yılda 250 binden fazla başvurunun tüm işlemlerini dijital olarak yürütüyoruz. Yapay zekâ destekli dijital dönüşüm projesi ile yazılım altyapısını yapay zekâ teknolojileri ile güçlendiriyoruz. WIPO nezdindeki 24 Uluslararası Araştırma ve İnceleme Otoritesi’nden biri olarak küresel düzeyde en üstteki hizmet ediyoruz. Bin 500 dakikaya aşan dijital içeriğe sahip TÜRKPATENT Akademi Dijital Eğitim Platformu ile ülke genelinde sınai mülkiyet bilincini arttırıyoruz” dedi.

‘TÜRKİYE FİKRİ MÜLKİYET ALANINDA HEDEFLERİNİ DAHA DA BÜYÜTECEKTİR’

Bakanlık olarak üniversite-sanayi iş birliğini güçlendirmeyi, teknoloji transfer ofislerini desteklemeyi ve akademik buluşların ticarileşmesini hızlandırmayı öncelikli görevleri arasında gördüklerini ifade eden Bakan Yardımcısı Gönüllü, “Ar-Ge merkezlerimiz, teknoloji geliştirme bölgelerimiz ve teknoloji transfer ofislerimizle birlikte oluşturduğumuz ekosistem, üniversite sanayi iş birliğinin en güzel örneklerini ortaya koymaktadır. Üniversitelerimizle birlikte düzenlediğimiz IP Öncüleri Projesi ve Patentli Türkiye Üniversiteler Patent Yarışması bu iş birliğini daha da derinleştirme için attığımız adımlardır. Ayrıca teknoloji transferi arayüzü projesi ve üniversitelerimizin patentli teknolojilerini sanayicilerimizle buluşturmayı hedefliyoruz. Sevgili Gençler, sizler bu ülkenin dinamik gücü, milli teknoloji hamlemizin ve Türkiye Yüzyılın mimarları olacaksınız. Sizlerin fikirleri, projeleri ve enerjisi ülkemizin en değerli sermayesidir. IP Öncüleri Projesi, siz değerli üniversite öğrencilerinizin sınai mülkiyet bilincini arttırmak, bu alanda yetişmiş insan kaynağını ekosistemimize kazandırmak ve sizleri birer farkındalık elçisi yapmak amacıyla başlatıldı. Üniversitelerimizin ikinci ve üçüncü sınıflarından seçilen, sınai mülkiyete ve teknolojiye ilgili duyan 24 gencimiz, TÜRKPATENT bünyesinde eğitimler aldı. Bu eğitimlerin ardından Millî Eğitim Bakanlığı’mıza bağlı okullarda sunumlar yaparak bu bilinci daha da yaygınlaştırdılar. Sevgili IP Öncüleri, sizler akranlarınıza ve sizden sonraki nesillere ilham kaynağı olacaksınız. Fikri mülkiyetin önemini anlatarak ülkemizin yenilikçilik kültürüne değerli katkılar sunacaksınız. Hepinize ayrı ayrı tebrik ediyorum, başarılarınızın devamını diliyorum. Türkiye, fikri mülkiyet alanında elde ettiği başarılarla yetinmeyecek, hedeflerini daha da büyütecektir. 2030 Sanayi ve Teknolojisi stratejimizle yüksek teknoloji üretimini ve ihracatı artırmayı, dijital ve yeşil dönüşümünü hızlandırmayı, küresel entegrasyonu güçlendirmeyi amaçlıyoruz. Bu süreçte fikri mülkiyet haklarının ticarileşmesi ve ekonomik değere dönüşmesi kritik bir rol oynamaktadır” diye konuştu.

‘FİKRİ MÜKİYETİN ÖNEMİ ARTMAKTA’

TÜRKPATENT Başkanı Prof. Dr. Zeki Durak, yaptığı konuşmada, her yıl farklı bir temayla ele alınan Fikri Mülkiyet Günü’nün bu yılki temasının fikri mülkiyetin sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda ‘Fikri Mülkiyet ve Müzik: Fikri Mülkiyetin Ritmini Hisset’ olarak belirlendiğini ifade ederek, “Müzik, insanlığın ortak dili, duygularımızın ifadesi ve kültürümüzün taşıyıcısıdır. Her bir nota, her bir melodi, bir yaratıcının emeği ve hayal gücünün ürünüdür. Fikri mülkiyet hakları, bu yaratıcıların eserlerini koruma altına alarak, onların emeklerinin karşılığını almalarını sağlar. Fikri mülkiyet hakları, sadece bireyleri değil, aynı zamanda toplumun kültürel ve ekonomik gelişimini de destekler. Gelişen ve küreselleşen dünyada ülkelerin ve şirketlerin her geçen gün artan rekabette avantaj sağlayabilmeleri için ürünlerini ve hizmetlerini sürekli iyileştirmeleri gerekmektedir. İnovasyon yani yenilik, bu gereksinimin yerine getirilebilmesi için gerekli olan değişim, yenilenme ve dönüşümü gerçekleştirebilecek en önemli araçtır. Veriler gösteriyor ki, dünyada fikri mülkiyetin önemi her geçen gün artmakta” dedi.

2024 yılında TÜRKPATENT’e yapılan yerli patent başvuru sayısının ilk kez beş haneli bir rakama ulaşarak 10 bin 186 olduğunu kaydeden Prof. Dr. Durak, “Yine geçen yıl TÜRKPATENT'e 3 bin 65 yerli faydalı model başvurusu yapılmıştır. Bu başvuruların bin 640’ı üniversitelerimiz tarafından gerçekleştirildi. Böylece üniversitelerimizin toplam başvurular içindeki payı yüzde 12,4 seviyesine ulaştı. 2010 yılında bu oran yalnızca yüzde 0,20 düzeyindeydi. Bu veriler, üniversitelerimizin Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuna katkı sunduğunu ve ülkemizin küresel rekabet gücünü artırmak üzere bilgi temelli bir kalkınma sürecine öncülük ettiğini göstermektedir. TÜRKPATENT olarak üniversitelerimizin bu süreçlerdeki etkinliğini daha da artırmak amacıyla iş birliklerimizi güçlendirerek çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bunun yanı sıra, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, start-up'lar ve spin-off'lar gibi ülkemizin geleceğini şekillendiren girişimcilere yönelik projelerimizi de hız kesmeden sürdürüyoruz. Bu projelerimiz, ülkemizin inovasyon kapasitesini artırırken, girişimcilerimize rekabet avantajı sağlıyor” diye konuştu.

Prof. Dr. Durak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Gençlerimizin yenilikçi düşünme becerilerini artırmak ve onları fikri mülkiyet alanında bilinçlendirmek üzere başlattığımız ‘IP Öncüleri’ Projesi ile önemli bir adım attık. Bu proje kapsamında üniversitelerdeki gençlerimize eğitimler veriyor, onları birer ‘IP Öncüsü’ olarak yetiştiriyoruz. Önümüzdeki yıllarda yüzlerce IP Öncümüz sayesinde on binlerce gencimizin fikri mülkiyetle tanışmasını sağlayacağız. İlk olarak Ankara ilimizde pilot olarak başlattığımız bu projede, 12 üniversitemizde (Ankara Üniversitesi, Ankara Medipol Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi) Sınai Mülkiyet Danışma Birimlerinde çalışan danışmanlarımızın da desteğiyle 24 üniversite öğrencisini ‘IP Öncüsü’ olarak belirledik. Bu öğrencilerimize hem TÜRKPATENT Akademi üzerinden çevrimiçi hem de yüz yüze eğitimler vererek IP konusunda bilgilerini arttırdık. MEB ile iş birliği içerisinde IP Öncülerinin okullarda yapacağı sunum materyallerini geliştirdik. 24 IP Öncümüz Ankara ilinde toplam 15 okulda sunumlarını yaptılar ve 2 bin 450 meslek lisesi öğrencisi bu proje vesilesiyle sınai mülkiyet konusunda bilgilendirilmiş oldu. Önümüzdeki yıllarda inşallah pilot olarak başlattığımız bu projeyi ülke geneline yayarak ülkemizdeki sınai mülkiyet bilincini hem üniversite hem de lise öğrencileri arasında hızla yaymaya devam edeceğiz.”

Sınai mülkiyet konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla öğrencilerin buluşlarını korumak ve öğrencileri ödüllendirmek için çeşitli yarışmalar düzenlediklerini söyleyen Başkan Durak, “Bu kapsamda, öğrencilerimizin teknik bilgi ve yaratıcılıklarını teşvik etmek amacıyla düzenlediğimiz ‘Patentle Türkiye Yarışması’ bu vizyonun önemli bir parçasıdır. Türk Patent ve Marka Kurumu olarak bu yıl dördüncüsünü gerçekleştireceğimiz bu yarışma hem ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki üniversite öğrencileri hem de lisede öğrenim gören öğrencilerimizin teknik fikirlerini patente dönüştürmelerini teşvik ediyor. Yarışma sayesinde gençlerimiz, buluşlarını koruma altına almayı öğrenirken aynı zamanda ülkemizin teknolojik gelişimine katkı sağlama fırsatı da sunuyor. Değerlendirme sürecinde buluşların patentlenebilirlik kriterleri ve ticarileşme potansiyeli gibi kriterler esas dikkate alınıyor. Finale kalan projeler 850 bin TL’yi bulan büyük ödüllerle taçlandırılıyor; bu da gençlerimizin emeklerinin karşılığını somut biçimde görmelerine olanak tanıyor. ‘IP Öncüleri’ Projesi ile bilgilendirdiğimiz gençleri şimdi gerçek birer buluşçuya dönüştürme zamanı. Çünkü biz biliyoruz ki; gençlerimize yatırım yapmak, geleceğimize yatırım yapmaktır. Bu yarışma, gençlerimizin potansiyelini keşfedecekleri, üretmeye cesaret edecekleri, dünyaya seslerini duyurabilecekleri bir ortam hazırlamaktadır. Unutmayalım ki, gençlerimiz geleceğimizin teminatlarıdır. Gençlerimizi her daim desteklemeye devam edeceğiz” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından ‘IP Öncüleri’ sertifika takdimi gerçekleştirildi. (DHA)