İstanbul - Deprem hayvanlarda travmaya neden olabilir

İrem Çağla ZİNCİRLİ- Şevval CİNDİR/İSTANBUL, (DHA)- SİLİVRİ açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem hayvan sahibi kişilerin de endişelenmesine neden oldu. Deprem anında evcil hayvanların sahibinin davranışına göre hareket ettiğini belirten Veteriner Hekim Ahmet Tolga Çelik kedi ve köpeklerin farklı tepkiler verdiğine dikkat çekerek acil durum çantasına mama ve su eklenmesi gerektiğini söyledi. Çelik, “İnsanlar önce kendi güvenliğini sağlamalı. Hayvanlar ise panik yapmadan güvenli şekilde dışarı çıkarılmalı. Deprem sonrası hayvanlarda travma olabilir. Sürekli tedirginlik, anksiyete bozukluğu görülebilir. Bu durumda sahibinin onunla iletişiminin güçlendirmesini talep ediyoruz” dedi.

Depremde evcil hayvanların da güvenli şekilde tahliye edilmesi gerektiğini belirten Veteriner Hekim Ahmet Tolga Çelik, mikroçip uygulamasının önemine değinerek “Deprem sonrası kaybolan hayvanlar çip sayesinde sahiplerine kavuşabilir” diye konuştu.

‘DEPREM ANINDA SAHİBİNİN DAVRANIŞINA GÖRE HAREKET EDER’

Çelik, “Evcil hayvanlar deprem anında sahibinin davranış modeline göre hareket edecektir. İnsanlar önce kendi güvenliğini sağlayıp daha sonra hayvanlarını uygun şekilde ortamdan uzaklaştırmaları gerekiyor. O an hayvanın davranış modeli ve sahibiyle iletişimi farklı olacaktır. Kedi için uygun olan hayvana panik yaptırmadan uygun şekilde taşıma kafesine koyup dışarı çıkartmak, köpeğe ise tasmasını takıp yanında eşlik etmesini sağlayabilmek. Acil durum çantasında hayvanın beslenebileceği düzeyde besin maddeleri bulundurulabilir. Yine acil durumlar için ufak bir yardım çantası hazırlanmalı” dedi.

‘HAYVANLARIN DEPREME KARŞI DUYARLILIKLARI VAR’

Mikroçip uygulamasının zorunluluğunu hatırlatan Çelik, “Yasayla bütün hayvanların uygulanıp isimlendirmesi gerekiyor. Eğer bu işlem yapıldıysa deprem sonrası hayvan herhangi bir veteriner kliniğine gittiği zaman sahibi bulunup teslim edilecektir. Hayvanların depreme karşı duyarlılıkları vardır. Fakat her depremin yarattığı titreşim hayvanlarda aynı şekilde reaksiyon göstermiyor. Bazı durumlarda hayvanlar tepki gösterebiliyor bazı durumlarda tepkisiz kalabiliyor. Hayvanlarda depremin en belirgin örneği korkup saklanmak, sürekli tedirginlik hali” diye konuştu.

‘ANKSİYETE BOZUKLUĞU GÖRÜLEBİLİR’

Deprem sonrası hayvanlarda travma görülebileceğini hatırlatan Çelik, “Yem tüketiminde azalma, agresyon, sürekli tedirginlik, anksiyete bozukluğu görülebilir. Sahibinin onunla iletişiminin güçlendirmesini talep ediyoruz. Öncelikle sahibinin de yaşadığı psikoloji ve korku hayvanda direk etki gösteriyor. Sahibinin hayvana karşı geçirdiği zamanın artması, çeşitli ödüller, sakinleştirici ilaç takviyeleriyle bu süreci yönetiyoruz. Ama öncelikle sahibinin de psikolojisinin doğru olması gerekir. Davranış şekilleri, agresyonu, sahibine olan yaklaşımı, besin tüketimi, alışkanlıkların değişmesi, oyun oynamak isterken oyun oynamak istememesi gibi örnek verebiliriz” ifadelerini kullandı.

‘İSTANBUL'DA DA HAYVANLAR İÇİN ACİL EYLEM PLANLARININ OLUŞTURULMASI GEREKİR’

Çelik, “6 Şubat depremlerinden sonra da bölgede aktif olarak 2 sene çalışmalarım oldu. İlk depremden itibaren hayvan barınaklarından, sahipli hayvanlara, sokak hayvanlarına karşı bir toparlama ve bölgeden uzaklaştırma şeklinde bir acil eylem planı düzenleyip hayvanları bölgeden uzaklaştırdık. Her bir hayvanın davranışında farklı etkiler vardı. Barınak içerisindeki hayvanlar farklı davranışta, evden dışarı çıkan hayvanlar farklı davranıştaydılar. Çok ciddi etkilendiklerini tespit ettik. Beslenme zinciri birkaç hafta bozuldu. Daha sonra beslenme zincirini oluşturduk. Deprem olasılığına karşı İstanbul'da da hayvanlar için acil eylem planlarının oluşturulması, hayvanların doğru noktalara taşınması konusunda çalışmalar yapılması çok büyük önem taşıyor” dedi.

Köpeğinin deprem öncesinde bir huzursuzluğu olduğunu belirten Ecenur Güler, “Deprem anında biz kapıdaydık. Sallantıyı hissettik. Şansımıza köpeğimiz de dışarıdaydı. Ama öncesinde bir huzursuzluğu vardı. Biz çok anlamlandıramamıştık çünkü depremin başımıza gelmesini hiç beklemiyorduk. Hiç yapmadığı hareketleri yapıyordu. Normalde çok sakin bir köpek olmasına rağmen anlamsız bir huzursuzluk içerisindeydi. Depremden sonra sebebini anladık. Sallantıyı burada çok hissettik. Çok uzun sürmedi ama o paniği yaşamamıza sebep oldu. Köpekler dedikleri gibi önceden hissediyorlarmış. Bunu bir daha anlamış olduk. Biraz sakinleşsin diye alıp parka götürdük. Orada hep beraber süreci atlattık. Ama burada kalabalık arttı. İnsanlar sokağa çıkınca daha da huzursuz oldu. Depremin başımıza gelmesini beklemediğimiz için o an hazırlığımız olsa bile onları almak aklımıza gelmezdi. Bir an önce dışarı çıkıp kendimizi güvene almaya çalıştık. Ama tabii bundan sonrasında önlemlerimizi mutlaka alacağız” ifadelerini kullandı.

2 kedisi olan Cihan Çakar, “Deprem anında hemen koltukların altına saklandılar, kaçıştılar. Biz de onlara ulaşamadığımız için kendimizi dışarıya attık. Her şeyimiz hazır, hatta hep yaşam üçgenine konsantre oluyoruz. Kedilerimiz de o an kendi başının çaresine bakacak sanırım. O ara ona ulaşamayabiliriz. O bizden daha emniyetli olduğunu düşünüyorum. Önce aile üyeleri sonra evcil hayvanlarımızı çıkarmayı düşünüyoruz” diye konuştu.

Deniz Şimşek de deprem anında kedisinin gerildiğini söyleyerek, “Biraz gerildi ama çok ciddi bir tepki vermedi. Gözleri büyüdü, sırtı kabardı. Strese girdiğinde veya korku yaşadığında, veterinere götürdüğümde de benzer tepkileri verebiliyor. Birkaç saniye ne olduğunu anlamaya çalışırken gerildi, strese girdi. Özellikle bir hazırlığım yoktu. Depremden sonra çantasını kapının önüne koydum” dedi.