Keneden ölümler için 'mRNA aşısı' umudu

Hüsnü Ümit AVCI-Arife Defne DOĞAN/SİVAS, (DHA) - SİVAS Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Tıp Fakültesi'nden Dr. İlhan Çetin yaz aylarında ölümlere yol açan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı konusunda ilk yapılan klasik aşı denemelerinin yetersiz kaldığını belirterek, "Ancak şu anda üretilmeye çalışılan aşılar, mRNA teknolojisiyle üretildiği için etkisinin çok yüksek olduğunu görüyoruz. İnşallah insan üzerindeki değerlendirmelerde böyle çıkarsa çok daha etkili olacaktır" dedi.

SCÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çetin, havaların ısınmasıyla birlikte kırsalda ortaya çıkan ve yaklaşık 23 yıldır Türkiye'de ölümlere yol açan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı hakkında açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Çetin, nisan ayıyla vakaların tekrar görülmeye başladığını belirterek, şunları söyledi: "Şu anda Orta ve Doğu Anadolu Bölgesi illerinde, Sivas, Yozgat, Tokat, Amasya, Giresun, Erzincan, Gümüşhane gibi illerde yoğun olmak üzere ülkemizde kene ısırma vakaları görülmeye başladı. Buna bağlı olarak KKKA hastalığı vakalarının hem ilimizde hem de çevre illerde meydana geldiğini ve gittikçe de artmaya başladığını görüyoruz. Mayıs ayından itibaren de kene popülasyonunun artmasından dolayı kene ısırma vakalarının artabileceğini ve buna bağlı olarak da KKKA hastalığı sayılarında artış olabileceğini öngörüyoruz. Vatandaşlarımızı mutlaka bu dönemlerde biraz daha dikkatli olmaya davet ediyoruz. Açık alanda aktivite yapan insanların bu konuda çok dikkatli olması gerekiyor. Mesela piknik yaparken, tabiatta birtakım aktiviteler yaparken de o bölgede bir kene popülasyonun olabileceğini, bunların kendi üzerlerine çıkabileceğini ve onları ısırabileceğini düşünerek hareket etmelerinde fayda var. Bu noktadaki en önemli tedbirlerimizden bir tanesi özellikle otluk alanlarda, tabiatta mutlaka pantolon paçalarının çorapların içerisine sokulmasıdır. Yapılan araştırmalarda yüzde 60-70'e yakını vücuda, kenelerin pantolon paçalarından ve bacaklardan girip vücutta kendilerine uygun ortam bulmaya çalıştığını gösteriyor. İkincisi de açık renk giyinmek çok önemli."

'ORTA DOĞU'DA DA ÖNEMLİ ARTIŞ VAR’

Kene popülasyonunun Türkiye'nin yanı sıra Orta Doğu ülkeleri, Afrika geneli ve hatta balkanlarda da yayılmaya başladığını belirten Prof. Dr. Çetin, "Sadece Orta Anadolu ve Doğu Anadolu'da değil, Orta Doğu'da da önemli bir artış var. Şu anda İran'da, Irak'ta, Azerbaycan'da, birtakım Afrika ülkelerinde hatta Balkanlarda da kene ısırma ve kanamalı ateş hastalığının vaka sayılarında artış görüyoruz. Bunun için de mutlaka tedbir almak, halk sağlığı açısından çok ciddi ölçüde önem arz ediyor. Bu keneler özellikle de göçmen kuşlar tarafından dünyanın her tarafına, özellikle de Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı bulaştıran keneleri yaşam alanlarına taşıyabilmektedir" dedi.

'AYRICA İLAÇ ÇALIŞMALARI VAR'

Dünyada şu an iki-üç yerde ciddi manada aşı çalışması yürütüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Çetin, "Başlangıçta denenen klasik yöntemle aşı olduğu için etkisi biraz daha azdı. Ancak şu anda üretilmeye çalışılan aşılar, mRNA teknolojisiyle üretildiği için etkisinin çok yüksek olduğunu görüyoruz. İnşallah insan üzerindeki değerlendirmelerde böyle çıkarsa çok daha etkili olacaktır. Bu ikinci faz ve üçüncü faz çalışma aşamasında bu etkiyi bir şekilde görürsek, önümüzdeki yıllarda bu hastalığın da aynı Covid'de olduğu gibi aşısının uygulanmaya başlayacağını söyleyebiliriz. Ayrıca ilaç çalışmaları var. Özellikle de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi'nin şu anki tedavisi direkt bir ilaçla değil, diğer hastalıklarda da kullanılan antiviral ilaçlarla yapılmaktadır. Ancak özellikle de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığına çok daha etkili bir ilaç geliştirme çalışması da yine Dünya Sağlık Örgütü öncülüğünde birkaç konsorsiyumla yürütülüyor. Bizim de ülkemizden, hatta bizim üniversitemizden de öğretim üyelerinin bulunduğu konsorsiyumlarda çalışmalar devam ediyor" diye konuştu. (DHA)

FOTOĞRAFLI