MESAM Başkanı Ergül: 500'e yakın kuaför, güzellik merkezi ile 400 düğün salonu telifini ödüyor

Salih TEKİN/ERZURUM, (DHA)- TÜRKİYE Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Başkanı Recep Ergül, telif ücreti konusunda, şu ana kadar 500'e yakın kuaför ve güzellik salonu ile 400 civarında düğün salonunun telifini ödediğini söyledi. Ergül, telifin esnafa ek yük getirmeyeceğini de belirterek, "Bir berberin günlük ödeyeceği rakam 16 lira. Bir güzellik merkezinin ödeyeceği rakam 20-25 lira. Bir düğün salonunun günlük ödeyeceği rakam 30 ile 40 lira arasında. Dolayısıyla her salon bunu ödeyebilir" dedi.

MESAM Başkanı Recep Ergül, Erzurum'da 'Türkiye'de Fikri Mülkiyetin Tarihçesi ve Günümüzdeki Durumu' konulu konferansa katıldı. Atatürk Üniversitesi Türk Musikisi Konservatuvarı'nda sanatçıların da katıldığı toplantıda, son günlerde tartışılan telif konusunu anlatan Ergül, 74 yıldır yürürlükte olan bir kanunun uygulandığını belirterek, şunları söyledi:

"Türkiye'nin bir fabrikası var, milli yerli otomobil fabrikası Togg. Bir fabrika düşünün yılda 15 bin araç üretiyor ama 10 bini hırsızlar tarafından çalınıyor. 'Ne olacak canım Türkiye'nin milli arabasına para mı vereceğim?' diyorlar. O fabrika ayakta kalabilir mi? Üretim böyle bir şey. Mülkiyet denince iki şey gelir akla. İnsanın elde ettiği birikimlerle satın aldığı bizim bildiğimiz ev, iş yeri mülkiyeti. Diğeri fikriyle düşüncesini kattığı mülkiyet. O önemsiz görünüyor bizim toplumda. 'Ne olacak ya bir saz tıngırdattı' diye. Kolaysa sen tıngırdatsana. Edebi ve felsefi derinliği olan bir tane eseri de sen yapsana. Kaldı ki bu eserler yüzyıllar boyunca söyleniyor. Temel sorunumuz bu bizim ülkemizde. Fikri Mülkiyet Kanunu 1951 yılında çıksa da 86'ya kadar yürürlükte değildi. MESAM 1986'da kurulmasına rağmen 2000'li yılların başlarına kadar pek bir varlık gösteremedi. Müzikte o zamanlar kaset ve CD satışları çok yaygındı. Bugün milyonlarla ifade ettiğimiz kasetler CD'ler satılıyordu ama şimdi devran değişti. Şu anda ne kaset ne de CD satılıyor. Dijital her yerde evrensel bir kriter olarak kabul ediliyor. Başlıca gelir kaynağımız o. Burada da dizi ve film müziği yapanlar, pop müzik yapanlar, çağın trendi olarak rap müzik yapanlar çok büyük telifler kazanıyorlar. Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği çok diplerde. Aşık müziği neredeyse hiç yok. Biz görevi 4 yıl önce 86 milyon lira ile devraldık. Yaptığımız çalışmalarla 400 belediyeden daha fazla bir bütçeye sahip meslek birliği haline geldik. Yılda yaklaşık 1,5 milyar lira civarında telif topluyoruz ama gerçek potansiyelimiz bu değil. Yılda ortalama 35-40 milyar lira toplamalıyız ki herkese bunu dağıtabilmeliyiz" diye konuştu.

‘GELEN PARANIN YÜZDE 95'İ YABANCI MÜZİĞE GİDİYOR’

Türkiye'deki 21 bin otelin yabancı müzik çaldığını anlatan Ergül, şöyle konuştu:

"Yasal olarak bizim bir yaptırımımız olamıyor. Eski dostum olan Kültür ve Turizm Bakanımıza da söyledim. O da bir şey yapamıyor. Ancak o da tavsiye niteliğinde öneriyor, diyor ki 'Ülkemize her yıl milyonlarca döviz geliyor. 2019 verilerine göre 33 milyar dolar turizm hacmimiz var ama bunun içine kültürü serpiştiremiyoruz. Gelen insanlara kendi sanatımızı, sanatçımızı müziğimizi anlatamıyoruz. Böyle bir öz güven eksikliğimiz var. Oysa şehirlerin kimliği var. İnsanlar Erzurum'a gelince Erzurum'un müziğini dinleyebilmeli, tıpkı cağ kebabı ve kadayıf dolmasını yediği gibi. Yemekteki kültürümüz var ama bir de Erzurum'un müziği var. Gelen insanlara bunu anlatabilmeliyiz. Artık bir zihniyet değişimine gereksinim olduğu anlatmalısınız. Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy'un girişimiyle 21 bin otelin tamamı zorunlu lisans kapsamına alındı. Oradan gelen paranın yüzde 95'i yabancı müziğe gidiyor. Yani başka ülkelere gönderiyoruz bu parayı. İçim parçalanıyor. Neden yerli sanatçılara gitmesin bu para?"

‘TOPLUMU DOĞRU BİLGİLENDİRMEK LAZIM’

Uygulamaya başladıkları telif ücretleriyle ilgili değerlendirmede bulunan Ergül, "Sıra düğün salonlarına, kuaförlere ve güzellik merkezlerine geldi. Bir kısmı 'Biz nasıl ki elektriğe, suya, doğal gaza para ödüyorsak müziğe de vermemiz gerekir' derken bir kısmı da 'Efendim bu ek bir yük getirecek' diyor. Hayır, doğru değil. Bir berberin günlük ödeyeceği rakam 16 lira. Bir güzellik merkezinin ödeyeceği rakam 20-25 lira. Bir düğün salonunun günlük ödeyeceği rakam 30 ile 40 lira arasında bir rakam günlük. Dolayısıyla her salon bunu ödeyebilir. Herkes ödeyebilir. Düğün salonlarında canlı müzik icra ediliyor. Biz bunun tarifesine göre yapsak rakam çok fazla olacak. Ödeyemeyecekler problem çıkacak. Herkes ödesin sanatçı da kazansın. Çünkü bir şarkının yapım maliyeti nereden baksanız 300 ile 500 bin lira arasında değişiyor. Peki nereden ödeyecekler bunu? Eskisi gibi kaset yok, CD yok. Bir tek telif kalıyor geriye. Bizim de varlık sebebimiz bu. Uygulamaya tepkilerin yarısı çok olumlu, yarısı da olumsuz. Olumsuz olan özellikle tüketicinin, düğün salonları, kuaförler odası başkanlarının kopardığı yaygara. Doğru değil. Toplumu doğru bilgilendirmek lazım. Bilinçlendirmek lazım. Biz bu yüzde 50'yi ikna etmenin çabası içindeyiz. Bu çalışmalar başladıktan sonra şu ana kadar 500'e yakın kuaför, güzellik merkezi aşağı yukarı 400 civarında da düğün salonu geldi telifini ödüyor" diye konuştu.

ÖNCE İHTAR, SONRA MAHKEME

Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı bir kuruluş olduklarını söyleyen Ergül, telif konusunda kanunun verdiği yetkiye göre hareket ettiklerini bildirdi. MESAM'ın sahada denetim yapacak yüzlerce hukukçusu bulunduğunu kaydeden Ergül, "Onlar denetimlerle tespitlerini yapıyorlar. Lisans sözleşmesi yapması konusunda ikaz ve ihtar ediyorlar. İlgili kişi dinlemezse maalesef mahkemeye veriyoruz" dedi. (DHA)

FOTOĞRAFLI