Soma davasında savcı mütalaasını verdi; kamu görevlilerinin görevi ihmalden cezalandırılmasını iste...

Ersan ERDOĞAN/MANİSA, (DHA)- MANİSA'nın Soma ilçesinde 301 işçinin hayatını kaybettiği maden faciasına ilişkin 28 kamu görevlisinin yargılandığı davada savcı, mütalaasını verip, sanıkların 'Görevi ihmal ve kötüye kullanmak' suçundan cezalandırılmasını istedi. Bazı sanıkların söz konusu maden ocağını bir kez, bazılarının birden fazla kez denetlediğini belirten savcı, birden fazla denetimde bulunan kamu görevlilerinin görevi ihmal ya da kötüye kullanma suçunu zincirleme işlediği iddiasıyla cezalarının arttırılmasını talep etti.

Soma'da 13 Mayıs 2014'te meydana gelen maden kazasında 301 madenci, hayatını kaybetti. Faciadan sonra başlatılan adli süreçte Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru ile İşletme Müdürü Akın Çelik'in de aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Sonraki süreçte 3 sanık tahliye edildi. Yargılamaların ardından tutuklu sanıklar Can Gürkan 15 yıl, Ramazan Doğru 22,5 yıl, Akın Çelik ile maden mühendisi Ertan Ersoy 18 yıl 9'ar ay, maden mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı 22,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Tutuksuz sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik'e 11 yıl 8 ay, maden mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık 10 yıl 10'ar ay, yönetim kurulu üyesi Haluk Evinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın 8 yıl 4'er ay, Murat Bodur 6 yıl 3 ay hapis cezasına mahkum edildi. Şirketin patronu Alp Gürkan'ın da aralarında bulunduğu 37 sanık beraat etti.

YENİDEN YARGILAMADA CEZALAR DEĞİŞTİ

Yargıtay 12'nci Ceza Dairesi, 'Olası kastla insan öldürme' suçundan ceza alan Can Gürkan ile Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç'in de aralarında bulunduğu 4 kişinin 'Bilinçli taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma' suçundan cezalandırılmalarını istedi. Bunun üzerine sanıklar, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden hakim karşısına çıktı. Mahkeme heyeti, 'Bilinçli taksirle çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma' suçundan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan'a 20 yıl, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu'na 12,5 yıl hapis cezası verdi. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç beraat etti. Daha önceki kararda Can Gürkan'ın 15 yıl olan hapis cezası 20 yıla çıkarken, 8 yıl 4 ay hapis cezası alan Haluk Evinç beraat etmiş oldu. Daha önce beraat eden Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu ise yeni kararla 12 yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırıldı.

'DOSYANIN AĞIR CEZA MAHKEMESİNE SEVK EDİLSİN' TALEBİ YİNELENDİ

Maden faciasıyla ilgili Soma Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yürütülen soruşturma sonunda ihmali bulunan 28 kamu görevlisi hakkında da 25 Aralık 2023'te 'Görevi kötüye kullanma' suçundan iddianame düzenlenerek dava açıldı. Soma 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın bugün 4'üncü duruşması yapıldı. Duruşmaya; madenci aileleri, sanık avukatları ve madenci yakınlarının avukatları katıldı. Sanık avukatları, dava dosyasındaki bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu belirterek, yeni bilirkişi raporu hazırlanması talebini yineledi. Şikayetçi aileler ve avukatları da davanın 'Görevi kötüye kullanma' suçlamasıyla açılmasının yanlış olduğunu, farklı illerde benzer olayların yaşandığı yargılamaların iddianamesini mahkemeye sunarak, olayda birden fazla kişinin ölümü ve yaralanmasının söz konusu olması nedeniyle mahkemenin görevsizlik kararı vermesi, dosyanın ağır ceza mahkemesine sevk edilmesi talebini tekrarladı.

SAVCI: SANIKLARIN İHMALİ VAR

Taleplerin ardından duruşma savcısı, mütalaasını sundu. Savcı, hakkında dava açılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu görevlilerinin, 2009 ila 2014 yılları arasında söz konusu maden ocağında denetimlerde bulunduğunu belirtti. Ancak 13 Mayıs 2014'te meydana gelen olaydan sonra maden ocağında iş sağlığı ve güvenliği yönünden tespit edilen eksikleri görmediğini ya da göremediğine dikkati çeken savcı, söz konusu sanıkların görevlerini layığıyla yerine getiremediğini ya da ihmallerinin bulunduğunu kaydetti. Savcı, sanıkların görevi ihmal ve kötüye kullanma suçundan cezalandırılmalarını istedi.

DURUŞMA 29 NİSAN'A ERTELENDİ

Bazı sanıkların söz konusu maden ocağını bir kez, bazılarının birden fazla kez denetlediğini belirten savcı, birden fazla denetimde bulunan kamu görevlilerinin görevi ihmal ya da kötüye kullanma suçunu zincirleme işlediği iddiasıyla cezalarının arttırılmasını talep etti.

Mütalaadan sonra sanıkların görevi ihmal ya da kötüye kullanma suçundan cezalandırılmasının yanlış olduğunu savunan şikayetçi avukatları, mütalaaya karşı savunma hazırlamak için hakimden süre istedi. Müşteki avukatlarının görevsizlik talebini hüküm duruşmasında değerlendirilmesine karar veren hakim, taraf avukatlarının mütalaaya karşı savunma hazırlaması için duruşmayı 29 Nisan'a erteledi.

'TEMEL TALEBİMİZ, GÖREVSİZLİK KARARI'

Duruşma sonrası Ankara Barosu avukatlarından Murat Kemal Gündüz, madenci aileleri adına basın açıklaması yaptı. Gündüz, "Bugün duruşmada temel talebimiz, görevsizlik karar verilmesi konusundaydı. Buna ilişkin emsal mahiyetteki iddianameleri de dosyaya sunduk. Zonguldak Kozlu maden faciası, 2013'te oldu. Orada da aynı şekilde Türkiye Kömür İşletmeleri Yönetim Kurulu'na, bilirkişi raporlarına kusur atfedildi. Fakat dönemin Enerji Bakanı soruşturma başvuru iznini vermedi. İdari yargı başvurularımızı reddetmişti. 2015 yılında orada da Anayasa Mahkemesi'ne başvurumuz var. Anayasa Mahkemesi aynı Soma'daki kamu görevlileri gibi Zonguldak'taki kamu görevlileri için de yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiği tespitiyle yeniden yargılama yapılmak üzere dosyayı Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne gönderdi. Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca Ankara Bölge İdare Mahkemesi, soruşturma izni verilmemesi kararını kaldırdı ve Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı, 2022 yılında Türkiye Kömür İşletmeleri Yönetim Kurulu üyesi sanık şüpheliler hakkında birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına sebep olma suçundan ve görevi kötüye kullanma suçundan kamu davası açtı ve yargılama halen sürmektedir" dedi.

'BAKANLIĞIIN TESPİT RAPORUNDA ÖLÜM GÖTÜREN SEBEPLER TEK TEK SAYILMIŞ'

Avukat Gündüz, "İkinci verdiğimiz emsalimiz 2024 yılında İstanbul Beşiktaş'ta gece kulübü yangınında 29 işçinin hayatını kaybetmesi ile ilgili olayda kamu görevlerine kusur atfedilmesi üzerine iddianame tanzimi ile kamu görevlileri hakkında birden fazla insanın ölümüne neden olmak ve görevi ihmal suçundan dava açıldı. Bunlara birebir emsal, taleplerimizi yaptık. Kamu görevlileri ile ilgili 2009'dan itibaren facianın tarihine kadar birden fazla 6-7 kere kamu görevlileri bu yargılanmakta olan sanıklar denetim yaptı. Fakat tüm denetimlerin ortak noktası ve kısa özeti, noksan olmadığı konusunda. Ana davada alınan bilirkişi raporunda hiçbir denetim raporunda kusur tespit edilmemiş ama katliamın ardından alınan bilirkişi raporunda daha doğrusu Çalışma Bakanlığı'nın tespit raporunda çok fazla kusurun olduğu ve ölüme götüren sebepler tek tek sayılmış. Aslında bu husus bile tek başına görevin gereği gibi yapılmadığı, bunun neticesinde de ölümlerin meydana geldiği hususundaydı. Bütün arkadaşlar taleplerimizi yaptık. Görevsizlik itirazında bulunduk fakat bugün beklemiyorduk açıkçası. Savcılık mütalaasını hazır olduğunu söyleyip, sundu" diye konuştu.

'MEVCUT MÜTAALAYLA SANIKLAR ÖDÜLLENDİRİLMİŞ OLDULAR'

Savcılık mütalaasını değerlendiren Avukat Gündüz, "Sanıklar için bir ödül ve ceza rahatsızlığı getiren bir mütalaa. Şöyle ki tüm kusurları tespit etmesine karşın Soma maden ocağındaki tüm kusurları tespit etmesine karşın sanıklar hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 257’nci maddesi uyarınca cezalandırma istedi. Görevi kötüye kullanmadan cezalandırma istedi. Tabii haliyle bu suçun alt sınırı 6 ay, üst sınırı 2 yıl. Zaman aşımı gündeme gelecek, bu bilinen bir şey. Bugün usul olarak, bu mütalaaya karşı da itirazda bulunduk. Mahkeme hükümle birlikte verilebileceği yönünden yine bugünkü itirazlarımızı reddetti. Genel olarak savcılık mütalaasına karşı beyanda bulunmak üzere süre verildi. Duruşmayı 29 Nisan tarihini erteledi. Görünen o ki şu andaki bu haliyle bu mevcut mütalaayla sanıklar ödüllendirilmiş oldular" dedi.

'KARARI İSTİNAFA GÖTÜRECEĞİZ'

Avukat Gündüz, "301 insan öldü, 162 insan yaralandı. Buna, sırf bu tespit edilen görevi imal suçları sebep oldu. Ama buna rağmen itirazlarımız kabul edilmeyerek sanıkların birden fazla insanın ölümüne sebep olma ve yaralanmasına sebep olma suçundan ağır ceza mahkemesinde yargılanmasının önü kesilmeye çalışılıyor. Şu andaki gidişat bu. Bu haliyle de bu dava biterse ki öyle görünüyor. Bunun istinaf aşaması veya diğer aşamalarda mevcut suçu asgari zaman aşımı 8 yıl zaten. Uzamış halle bile bu yargılama safahatında bu sanıkların zaman aşımı sınırıyla kurtarılması anlamına geliyor. Cinayet davalarında, cezasızlık kültürünün farklı bir versiyonuyla karşı karşıyayız bugün. Bugün Soma hadisesinde de bunu gördük. Verilen kararı da istinafa götüreceğiz" diye konuştu. (DHA)

FOTOĞRAFLI