Yapı İşleri Genel Müdürü Aslan: Yangın uzmanlığı kavramının getirilmesi gerektiğini düşünüyorum

Aliekber Mete- Muhammet Bayram/ ANKARA, (DHA)- TBMM Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Otel Yangını Araştırma Komisyonu'nda sunum yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan, "Yangın uzmanlığı kavramının getirilmesinin çok gerekli olduğunu düşünüyorum. Çünkü yangını söndürmeye koşan kahraman itfaiye erlerimiz başka bir şey, yangın kontrolü, proje incelemesi, denetimi yapacak yani orada bir mühendislik çalışması yapacak kişiler başka bir şey. Bu sayının, itfaiye teşkilatımızda yeterli olmasının çok güç olacağını düşünüyorum" dedi.

TBMM Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Otel Yangınını Araştırma Komisyonu, AK Parti Erzurum Milletvekili Selami Altınok başkanlığında toplandı. Komisyon Başkanı Altınok'un açılış konuşmasının ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan, milletvekillerini bilgilendirdi. Aslan, 2024 yılının Eylül ayında 'Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik' ile ilgili revize edilmesi noktasında çalıştay yapıldığını belirterek, "Niçin böyle bir çalışma yapma gereği duyduk? 2007 yönetmeliğine göre binaların o zamanki teknolojide izin veren bütün tedbirleri alıyor. Ancak değişen güncel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda revize edilmesi ihtiyacını duyduk. Neden? Mesela elektrikli otomobiller çıktı; bunlarla ilgili otoparklara şarj istasyonları yapılması gibi bir durum var. Bunların yangınla ilgili risk teşkil eden, tedbir alınması gereken, üzerinde mühendislik çalışması yapılması gereken durumlar var. Yine, yapılarda gelişen teknolojiyle birçok elektrik tüketen cihazlar, makineler çıktı. Bu doğrultuda tekrardan gözden geçirmemiz gereken hususlar olduğu kanaatine vardık. Yenilenebilir enerji, alternatif enerji kaynaklarının kullanımı yaygınlaştı ve farklı teknolojilerle kullanımı başladı. Mesela, eskiden sadece bir depo şeklinde sadece sıcak su için kullanılan güneş enerjisi artık günümüzde çatıların tamamını kaplayacak şekilde hem elektrik üretebilir hem sıcak su üretebilir, enerji üretebilir şekilde kullanımı yaygınlaştı. Bunların tesisatlarının ya da çatı arasında ısı artırımının neden olabileceği tehlikeler göz önüne alınarak, güncel ve teknolojik gelişmeler göz önüne alınarak 3 Eylül 2024 tarihinde de yangın yönetmeliğinin güncellenmesi için çalışma başlatılmıştır" ifadelerini kullandı.

'5 YILDA BİR YAPININ STATİĞİNİ ETKİLEYECEK HUSUSLAR İLE İLGİLİ DENETİM MEVDUATI ÇIKTI'

Ayrıca çalıştayda yapıların periyodik kontrolleriyle ilgili denetleme sürelerine yönetmelik kapsamında revizyon yapılmasına karar verdiklerini söyleyen Aslan, "Maalesef bu çalışmanın akabinde Bolu'daki Kartalkaya yangını sonrasında da birtakım öneriler geldi, onları da yine gündeme aldık. Biliyorsunuz ki konut türü yapılarda yapım devam ederken; 4708 sayılı Yasa içerisinde, 'Yapı Denetim Kanunu' doğrultusunda yapı denetim şirketleri tarafından denetleniyor. Yine 2021 yılı içerisinde bina kimlik sistemine geçilmiş olup her 5 yılda bir yapının statiğini etkileyecek bir husus olup olmadığına dair denetimler başlatılması yönünde mevzuatı çıktı. Ayrıca uygulama Bakanlığımız, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından başlatılmıştı. Bu kapsamda, yangınla ilgili denetimlerin de yapılacağı zaten gündem içerisindeydi, bu konuda ekstra bir öneri gelmedi. Yine, 2026 yılında her 5 yılda bir denetim yapılacağı için bu süreç de başlamış ve devam etme sürecindedir" diye konuştu.

'BİNANIN YENİ YÖNETMELİĞE UYGUN HALE GETİRİLMESİ MECBURİDİR'

Aslan, Bolu Kartalkaya'daki otele ilişkin ise "Bolu'daki otel yanılmıyorsam 1997 yılında yapıldıktan sonra, zaman içerisinde gerek miras yoluyla el değiştirdiği için gerek başka çalışmalardan dolayı bir tadilat ruhsatına gidiyor. Oysaki hem imar mevzuatında hem yangın mevzuatında belirtilir ki; herhangi bir sebeple, kullanım amacı değişikliği, binanın el değiştirmesi vesaire, bir ruhsat değişikliği yapıldığı anda, o binanın yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmesi mecburidir. Yapı kullanma izin belgesi verilemez ve bunu kontrol etmekle, denetlemekle yükümlü olan birim ilgili idaresidir, itfaiye raporunu düzenleyecek ilgili idaresidir. Ayrıca bir bina yangına uygun yapılır. Sonra ister otel olur, ister yurt olur, ister hastane olur gibi olamaz çünkü onların her birinin yangın tedbirleri farklı, teknik çalışmaları farklı. Hatta binanın kullanım amacı değiştiğinde ruhsat değişir ve yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmesi zorunludur. Bir bina konut iken eğer otele dönüyorsa, mutlaka otelin tabi olduğu yangın mevzuatına uymak durumundadır. Bunu denetim açısından ve 2012'de değişen madde açısından arz edeyim; bizim için binanın ne amaçla kullanıldığından ziyade, eni kaç, boyu kaç, kaçış mesafesi kaç, kaç kişi yaşıyor gibi bir durum önemlidir. Aynı şekilde, bizim açımızdan yıldızın önemi, kaç yatak olduğu değil, üç yıldızda da 30 odada da insanlar yaşıyor ve kaçış mesafelerinin, kapıların yanmaz boyayla boyanmasının olması gerekiyor" dedi.

'YÖNETMELİĞİ OTURUP ÇALIŞANLAR, YANGIN PROJESİNİ İNCELEYEBİLİR'

Otelin yanmaz malzemeden yapılması ile ilgili deneylerden geçmesi gerektiğini kaydeden Aslan, belediye ve itfaiyelerin inceleme yetkisinin bulunduğunu ekledi. Aslan, "2021 yılında uygulamaya geçen Bina Kimlik Sistemi (BKS) modeli var, binalara çipli sistem takılıyor, her 5 yılda 1 de bu binaların her açıdan yani kolon kesildi mi, kaçak kat atıldı mı, asansörle ilgili tedbir alındı mı gibi can güvenliğini tehdit edebilecek tüm yönleriyle inceleme çalışması yapıldı. 2018 yılında İstanbul'da bir bina çökmüştü, Yeşilyurt Apartmanı. Birçok vatandaşımız can kaybı yaşamıştı. Neydi bu? Kaçak kat yapılmıştı ve altta dükkan vardı, kolon kesilmişti. O olaydan, sonra biz Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığıyla bina kimlik sistemi çalıştık. Bina kimlik sistemi 2021 yılında başladı. İskan alan, 2021 yılından itibaren yapı denetimli olan, iskan alan tüm yapılar 5 yılda 1 zaten denetlenecek. Kolon kesen, kaçak kat atan, işte balkonu odaya katan, bodruma pencere açan vesaire artık yapamayacak, yaparsa çok ağır bedeller ödeyecek. İkincisi, yangın mühendisi diye bir kavram şu anda Türkiye'de yok. Zaten elektrik, makine ve farklı mühendisliklerden mezun olanlar ve yangın yönetmeliğine oturup çalışanlar; yangınla ilgili gerek projesini yapma gerekse denetimini yapma gerekse imalatını kontrol etme çalışmasını şu anda gerçekleştiriyor. Yani, 'Acaba Çevre Şehirciliktekiler yangın mühendisi, belediyedekiler değil mi, anlayamaz mı, bilemez mi?' gibi bir soru işareti ya da bir endişe yaşanmasına gerek yok. Çünkü şu anda mevcut okullarımızdan mezun olan mühendis meslektaşlarımızdan bu yönetmeliği oturup çalışan, okuyan, inceleyen kişiler zaten yangın projesini inceleyebilirler" değerlendirmesinde bulundu.

'İTFAİYE RAPORUNUN DAHA TEFERRUATLI OLMASININ DOĞRU OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM'

Aslan, yangın mühendisliği ile ilgili ise "Yangın uzmanlığı kavramının getirilmesinin çok gerekli olduğunu düşünüyorum. Çünkü yangını söndürmeye koşan kahraman itfaiye erlerimiz başka bir şey, yangın kontrolü, proje incelemesi, denetimi yapacak yani orada bir mühendislik çalışması yapacak kişiler başka bir şey. Bu sayının, itfaiye teşkilatımızda yeterli olmasının çok güç olacağını düşünüyorum çünkü Avrupa'da da bu şekilde, belli ki personel yetişmemiş ki yangın uzmanlığı kavramı getirilmiş. Bunun getirilmesi gerektiğinin, bizim ülkemizde de doğru olacağı, yerinde olacağı kanaatindeyim. Periyodik denetim sayısının, aslına bakarsanız bu yönetmelikte yazsa da yazmasa da ilgililerince tahlil edilip yaptırılması gerektiği kanaatindeyim ama yapılmamış, bizim teknik bir çalışma yapmamız istendi ya da beklendi, belki de öyleydi, biz de 2024'te böyle düşünmüştük ve periyodik denetim sayısını bizim belirtmemizin yerinde olacağı kanaatiyle de çalışmayı başlattık. Kartal'daki itfaiye raporunu hepiniz gördünüz, benden çok daha iyi biliyorsunuz. Ben de basından takip ettiğim kadarıyla, 'Yangın açısından uygundur' diye hangi yıla aitti hatırlamıyorum ama itfaiye raporunda üç satır bir şey yazıyordu, 'Yangın açısından uygunuz.' Oysaki çok daha teferruatlı bir şeyin olmasının doğru olduğunu düşünüyorum açıkçası" dedi.

YILDIRIM: İTFAİYE RAPORUNUN NE KADAR SÜREDE DÜZENLENECEĞİ YÖNETMELİĞE EKLENEBİLER

Ardından Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü Mevzuat Daire Başkanı Yasin Yıldırım sunum yaptı. Yıldırım, yapıların ruhsat düzenlemesine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, "Yönetmeliğin ek 3'üncü maddesi kapsamında böyle bir yetkileri mevcut ama bu denetimleri hangi periyotlarla yapacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktaydı. Bu bağlamda, biz aslında, belirli periyotlarla yani 1 veya 3 yıl arasında değişen periyotlarla bu iş yerlerinin denetlenmesiyle ilgili bir düzenleme yapılabileceğini düşünüyoruz. Bu denetimler yalnızca yangın güvenlik raporları bağlamında da olabilir, bu durumda yangın güvenlik raporlarını işletmeciler kendileri itfaiye teşkilatından alacaklar, iş yerlerinde bulunduracaklar, ruhsatlandırmaya yetkili olan idareler de belirttiğimiz periyotlarda bu raporları kontrol edecekler ve raporların olmaması, süresinin geçmesi ya da uygunsuz olması durumunda, bu işyerleriyle ilgili idari para cezası, faaliyetten men kararı ve iş yerinin yangın raporunu alamayacak durumda olması hâlinde de ruhsatın iptaline ilişkin bir düzenleme yapılabilir diye öngörüyoruz" ifadelerini kullandı.

'İTFAİYE HİZMETİNİN İL BELEDİYESİ TARAFINDAN YÜRÜTÜLMESİNE İLİŞKİN ÖNERİ'

Yıldırım, itfaiye düzenlemesiyle ilgili raporun belediyelerden alındığını ancak yerel yönetimlerin büyüklükleri, teknik kapasiteleri, imkanları nedeniyle hazırlanan raporun yetersiz olabileceğini söyledi. Yıldırım, "Bunun önüne geçmek açısından il düzeyinde belediyeye bağlanacak bir itfaiye teşkilatıyla, itfaiye hizmetlerinin il belediyesi tarafından yürütülmesine ve gördürülmesine ilişkin bir önerimiz olacak. Ayrıca, itfaiye teşkilatına başvuruyla yani itfaiye raporunun alınmasıyla ilgili doğrudan şu kadar sürede düzenleneceğine ilişkin bir hüküm yok. İş yeri ruhsatının düzenlenmesiyle ilgili hükümler mevcut ama itfaiye raporuyla ilgili bugüne kadar böyle bir talep olmadığı bir ihtiyaç olmadığı için de yönetmeliğe derç edilmemiş ama eklenebilir. Normal şartlarda itfaiye raporlarında periyodik denetim olmadığı için biz, bunu getirdiğimiz noktada, mevcut itfaiye teşkilatının bu raporları hazırlayabilmesi ve zamanında tanzim edebilmesi noktasında, belediyelerin sadece bu raporların tanzimiyle ilgili belediye itfaiye teşkilatına hizmet alımı yapabilmesini ve raporların tanziminin hızlandırılması, sonuçlandırılmasıyla ilgili bir önerimiz var" diye konuştu. (DHA)

FOTOĞRAFLI